Tọa lạc trên ngọn núi nhỏ gần ngã 6, giữa trung tâm thành phố biển, nhà thờ chánh tòa hay còn gọi là nhà thờ núi được xây dựng vào những năm đầu thế kỷ XX, thể hiện phong cách kiến trúc đặc trưng của nhà thờ phương tây. Tham quan nhà thờ chánh tòa là một nội dung không thể thiếu trong chương trình Nha Trang city tour.
Nhà thờ Đá (Nhà thờ Chánh Tòa - Nha Trang)
Theo tài liệu của của Tòa giám mục Nha Trang, ngày 3.9.1928, linh mục người Pháp Louis Vallet phụ trách giáo phận này đã chủ trì khởi công xây dựng nhà thờ chánh tòa trên núi Một – mỏm núi nhỏ nằm sát bên con đường nối ga xe lửa với bờ biển.
Bấy giờ, vùng này hoang vu, ít người qua lại, cha xứ Louis Vallet đã cho xẻ đôi núi Một, rồi sử dụng khoảng 500 quả mìn để san bằng phía Tây ngọn núi, tạo thành khu đất rộng lớn. Tháng 2-1933, nhân chuyến kinh lý vào Nam Trung bộ, vua Bảo Đại đã đến thăm công trình khi đang hoàn thiện. Ngày 14.5.1933, trong lễ thánh Jeanne d'Arc, nhà thờ được cung hiến và khánh thành.
Một góc nhà thờ Đá

Hành lang nhà thờ Đá
Lối đi bộ lên nhà thờ, bên phải là những hộc nhỏ đựng di cốt người quá cố
Nhìn từ xa, nhà thờ chánh tòa tựa như một lâu đài cổ được xây dựng bằng đá phiến màu xám. Tổng thể công trình thiết kế theo phong cách kiến trúc gothic, thể hiện vẻ đẹp lãng mạn rất cuốn hút và pha chút ma mị. Bố cục chắc khỏe với những khối lập thể nhỏ dần, vươn cao, cửa vòm đầu nhọn…là đặc trưng của kiến trúc nhà thờ Thiên chúa giáo phương Tây.
Tính từ nền đến điểm cao nhất là nơi đặt thánh giá trên đỉnh tháp chuông, cao 38 mét. Vật liệu xây dựng chủ yếu là gạch táp lô xi măng, sản xuất tại chỗ bằng phương pháp thủ công. Đặc biệt, chỉ phần mái bằng của hành lang chạy dọc hai bên có sử dụng bê tông cốt thép, toàn bộ mái vòm của nhà nguyện được dùng cốt tre cật và lưới thép mắt cáo.
Bộ chuông đồng lớn treo trên tháp chuông do hãng sản xuất chuông nổi tiếng Bourdon Carillond của Pháp chế tạo và cung cấp. Quả chuông đầu tiên có âm mi giáng được nhà thờ hành pháp làm phép vào ngày 29.7.1934, hai quả còn lại có âm đô và âm la được hành lễ làm phép năm 1939. Trên tháp chuông còn có gắn 1 chiếc đồng hồ lớn, 4 mặt quay ra 4 hướng.

Bên trong nhà thờ không gian rộng, điểm nhấn với ô cửa hình hoa hồng.
Không gian thánh đường mang hình thập giá, tạo thành 3 gian chính: gian hành lang, gian giáo dân và gian cung thánh. Bước qua cửa Tiền Đàn, mọi người có cảm giác như thu mình giữa một thế giới khác, bầu trời cáo vút dưới những vòm cung tuyệt đẹp. Ánh sáng tràn qua hệ thống cửa sổ kính rộng có trang trí hoa văn lẫn màu sắc, soi rọi những bức họa mô tả cuộc khổ nạn của Chúa Giê-su qua 14 tràng đàn, tạo hiệu ứng cảm xúc mãnh liệt.
Nơi hẹn thề của đôi lứa yêu nhau
Nha Trang quanh năm tràn trề nắng gió. Đến nhà thờ vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, du khách đều cảm nhận được vẻ đẹp linh thiêng giữa trần gian. Khoảng từ đầu tháng 11 dương lịch đến Noel là mùa cao điểm khách du lịch quốc tế đến thành phố biển nghỉ mát. Rất nhiều người thích đi bộ men con đường vắt qua 53 bậc tam cấp, dẫn đến khoảng sân rộng trước mặt tiền nhà thờ, rồi từ đây ngắm nhìn dòng người dập dìu qua lại trên đường phố.
Đối với giáo dân Nha Trang, nhà thờ chánh tòa là một phần quan trọng không thể thiếu trong đời sống tinh thần. Từ lâu, khung cảnh tươi đẹp, lãng mạn nơi đây đã thu hút nhiều bạn trẻ đến chụp ảnh lưu niệm, đặc biệt là ghi lại những khoảng khắc đáng nhớ trong album trước ngày cưới. Dưới góc nhìn của các chuyên gia lữ hành, những công trình kiến trúc cổ còn là địa chỉ “hái ra tiền”!